Το σχολείο που θέλουμε:
Η εκπαίδευση αποτελεί έναν από τους πιο ουσιαστικούς τομείς δημόσιας πολιτικής, με διαρκή επίδραση τόσο στην κοινωνική συνοχή όσο και στην ανάπτυξη των νέων. Μέσα από την πλατφόρμα διαβούλευσης Ekfracy, καταγράφηκαν σκέψεις, προβληματισμοί και προτάσεις των νέων για το παρόν και το μέλλον της κυπριακής παιδείας.
Η ανάλυση των τοποθετήσεων αναδεικνύει σταθερά ζητήματα που απασχολούν την κοινωνία, αλλά και δείχνει περιοχές όπου η υφιστάμενη στρατηγική μπορεί να ενισχυθεί ή να αξιοποιηθεί περαιτέρω. Παρουσιάζουμε τα βασικά σημεία της συλλογής γνώμεων, συνοδευόμενα από εργαλεία και υπηρεσίες του ΥΠΑΝ που μπορούν να υποστηρίξουν ουσιαστικές βελτιώσεις.
Προετοιμασία και διδακτική επάρκεια
Πολλές τοποθετήσεις αναφέρονται στην ανάγκη περαιτέρω υποστήριξης της μαθησιακής διαδικασίας, ιδιαίτερα σε επίπεδο καθημερινής προετοιμασίας για εξετάσεις. Η συχνή αναφορά στη χρήση απογευματινών φροντιστηρίων αναδεικνύει την ανάγκη εμπλουτισμού και περαιτέρω προσαρμογής των εκπαιδευτικών προγραμμάτων στις ανάγκες των μαθητών.
Ταυτόχρονα, επισημαίνεται η σημασία της συνεχούς επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών και της ενίσχυσης βιωματικών μεθόδων μάθησης. Προς αυτή την κατεύθυνση, το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο προσφέρει σειρά προγραμμάτων επιμόρφωσης, ενώ η Πλατφόρμα του Ψηφιακού Σχολείου στηρίζει με ψηφιακό υλικό και εργαλεία τόσο την εντός τάξης διδασκαλία όσο και την ατομική ενασχόληση.
Υποδομές και βιωσιμότητα
Οι υποδομές των σχολικών μονάδων και η ποιότητα των συνθηκών διδασκαλίας συνδέονται άμεσα με την αποτελεσματικότητα της μάθησης. Η μετάβαση σε σχολεία με ενεργειακή αποδοτικότητα, λειτουργική ευελιξία και προσβασιμότητα προκύπτει ως διαρκές αίτημα.
Το ΥΠΠΑΝ υλοποιεί ήδη τον σχεδιασμό για κτίρια σχεδόν μηδενικής κατανάλωσης ενέργειας (NZEB) στο πλαίσιο του προγράμματος ΘΑλΕΙΑ 2021–2027 και του έργου PEDIA, στοχεύοντας σε εκπαιδευτικούς χώρους που ανταποκρίνονται στις ανάγκες του σήμερα και του αύριο.
Μαθήματα και σύγχρονες δεξιότητες
Οι πολίτες αναγνωρίζουν τη σημασία των βασικών μαθημάτων, όπως Μαθηματικά, Ελληνικά, Φυσικές Επιστήμες και Πληροφορική. Παράλληλα, υπογραμμίζεται η ανάγκη ενίσχυσης γνωστικών περιοχών όπως η οικονομική παιδεία, οι ψηφιακές δεξιότητες, οι τέχνες και η τεχνολογική εκπαίδευση. Η καλλιέργεια της δημιουργικότητας, της επίλυσης προβλημάτων και της κοινωνικής συνείδησης κρίνεται ιδιαίτερα σημαντική.
Το ΥΠΠΑΝ ενισχύει αυτές τις κατευθύνσεις με εργαλεία STEM, υλικό coding και προγράμματα που συνδέονται με την καινοτομία και την επιχειρηματικότητα, ενώ αρκετές εκπαιδευτικές μονάδες εφαρμόζουν σχετικές πρακτικές.
Από τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση στην αγορά εργασίας
Ένα σημαντικό σκέλος των τοποθετήσεων σχετίζεται με τη μετάβαση των νέων από το σχολείο ή το πανεπιστήμιο στην αγορά εργασίας. Προτείνεται η ενίσχυση της πρακτικής άσκησης, του mentoring και των συνεργειών μεταξύ ανώτατων ιδρυμάτων και επιχειρήσεων.
Ορισμένα πανεπιστήμια ήδη συνεργάζονται με το ΥΠΠΑΝ για την υλοποίηση προγραμμάτων πρακτικής άσκησης μέσω του Erasmus+ και άλλων ευρωπαϊκών μηχανισμών, τα οποία μπορούν να υποστηρίξουν τους νέους σε αυτή τη μεταβατική φάση.
Σχολικό κλίμα και ασφάλεια
Η σχολική καθημερινότητα χρειάζεται να διαμορφώνεται σε περιβάλλον ασφάλειας, σεβασμού και συμπερίληψης. Η αντιμετώπιση του σχολικού εκφοβισμού και η υποστήριξη της ψυχοκοινωνικής υγείας των μαθητών αποτελούν στρατηγικές προτεραιότητες.
Το ΥΠΠΑΝ έχει θέσει σε εφαρμογή την Εθνική Στρατηγική για την Πρόληψη και Διαχείριση της Βίας στο Σχολείο 2024–2028, με αναλυτικά εγχειρίδια και πρωτόκολλα. Παράλληλα, η Γραμμή Στήριξης 1480 λειτουργεί για παροχή συμβουλευτικής στήριξης.
Συμπερασματικά
Η εικόνα που προκύπτει από τις τοποθετήσεις πολιτών είναι ξεκάθαρη: η κυπριακή κοινωνία ενδιαφέρεται ενεργά για το μέλλον του σχολείου και επιθυμεί συνεχή βελτίωση. Η Πολιτεία, μέσα από τα υφιστάμενα εργαλεία και τις νέες στρατηγικές, έχει θέσει τη βάση για αυτή τη μετάβαση.
Η συμμετοχή όλων μας —εκπαιδευτικών, γονέων, μαθητών και φοιτητών— είναι ουσιώδης για να μετατραπεί η καθημερινότητα στο σχολείο σε εμπειρία γνώσης, δημιουργίας και ασφάλειας. Μέσα από τη συνεργασία και την αξιοποίηση των διαθέσιμων πολιτικών, το όραμα για ένα σχολείο σύγχρονο και ποιοτικό μπορεί να γίνει πραγματικότητα.